Gdybyś tego wieczoru siedział przy mnie, przy moim biurku, z pewnością dostrzegłbyś znudzenie na mojej twarzy. Beznadzieję potęgowało wówczas beznamiętne przewijanie stron internetowych wyższych uczelni…

W głowie kołatało mi jedno pytanie: Co ja chcę robić?

Przez znaczną część czasu nie potrafiłem znaleźć żadnej sensownej odpowiedzi, aż do chwili gdy przeczytałem jedno zdanie: Absolwent inżynierii środowiska może kształtować otoczenie.

Bingo!

To zdanie wyryło się w moim umyśle na resztę życia. To tak samo gdy oglądając westerny, widziałeś znakowanie bydła rozżarzonym prętem! W pokoju unosił się niemal ten sam zapach, tyle że przypalonej kory mózgowej!

Co po studiach? Czyli jaki kierunek studiów wybrać pod kątem kariery w budownictwie.

Czytając poniższy artykuł, będziesz miał jasność, który kierunek studiów wybrać pod kątem realizacji kariery zawodowej w budownictwie. Ponadto znajdziesz tutaj odpowiedź na pytanie Jakie funkcje można pełnić w procesie budowlanym.

Zacznijmy od samego początku, czyli od tego, co określa podstawowy akt prawny: Prawo Budowlane. Żebyś miał jasność spójrz proszę na poniższą grafikę

W poniższym artykule poznasz trzy podstawowe ścieżki, jakimi są:

• Projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno – budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego
• Kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi
• Wykonywanie nadzoru inwestorskiego.

Ponadto dowiesz się, którą ścieżkę kariery będziesz mógł obrać po ukończeniu konkretnego kierunku studiów.

1. Projektowanie, sprawdzanie projektów architektoniczno – budowlanych i technicznych oraz sprawowanie nadzoru autorskiego

Każde przedsięwzięcie, każda budowa, którą miałeś okazję widzieć, zawsze zaczyna się od projektu i uzyskania pozwolenia na budowę. Niekiedy przed projektem opracowywana jest koncepcja czy inne opracowania przed projektowe. Zgodnie z prawem, aby móc cokolwiek projektować, musisz zdobyć uprawnienia budowlane. O zakresie uprawnień budowlanych przeczytasz w 4 sekcji wpisu.

Do zadań projektanta, uogólniając, należy stworzenie projektów od budowlanego do wykonawczego. Wszystko zależy oczywiście od szczegółów zlecenia.

To właśnie na barkach zespołu projektowego leży uzyskanie wszelkich uzgodnień, zgód, decyzji itd. na podstawie których Inwestor może uzyskać pozwolenie na budowę. Oczywiście oprócz tego wszystkiego w gestii projektanta leży “wymyślenie” (zaprojektowanie) całej inwestycji. W zależności od charakteru Inwestycji może to być nawet bardzo rozbudowany zespół specjalistów z różnych branż.

Żebyś miał jasność (dla niektórych będzie to trywialne), żeby zaprojektować budynek, w skład zespołu wejdzie: architekt, konstruktor, elektryk, sanitarny, drogowiec być może będzie to również automatyk. Jak widzisz już mamy kilka osób. Dawno, bardzo dawno temu miałem niekiedy problem w określeniu kto jest od czego, ale o tym przeczytasz pod koniec artykułu w miejscu, gdzie opisuję branże.

Reasumując, to projektant ma na “czystej kartce” rozrysować obiekt i ją opisać oraz “pozałatwiać” formalności urzędowe zwieńczone pozwoleniem na budowę.

W dalszej fazie realizacji inwestycji (podczas jej budowy) projektant może podjąć nadzór autorski nad inwestycją. Sprowadza się to w praktyce do oceniania konsultacji na etapie budowy z kierownikiem budowy oraz kierownikami robót.

2. Kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi

Rola kierownika budowy i/lub kierownika robót sprowadza się do prowadzenia budowy w sposób zgodny z projektem i obowiązującym prawem. To właśnie ta grupa osób będzie odpowiedzialna za zorganizowanie placu budowy, prowadzenie robót i późniejsze przekazanie obiektu do użytkowania.

Dlaczego używam określeń “kierownik budowy” i “kierownik robót”? Jest to dość namacalne, ale po kolei. Wyobraź sobie, że budowany jest domek jednorodzinny, wówczas osobą w zupełności wystarczającą do prowadzenia budowy jest kierownik budowy. Sytuacja jednak diametralnie się zmienia gdy prowadzona jest budowa np. centrum handlowego. Wówczas zakres prac znacznie wykracza poza kompetencję i wiedzę kierownika budowy (budowlańca). Wówczas w już w pozwoleniu na budowę Inwestor jest zobowiązany do powołania kierowników robót, czyli np. kierownika robót sanitarnych, elektrycznych, drogowych itd. Każda z powyższych osób jest wówczas odpowiedzialna za swój wycinek całości robót, ale zawsze nad wszystkim czuwa i wszystko koordynuje kierownik budowy.

Czy budowlaniec zawsze musi być kierownikiem budowy? NIE!

Sytuacja taka ma miejsce przy innych pracach, np. przy budowie wodociągu, wówczas kierownikiem budowy będzie osoba z wykształceniem sanitarnym. Jeżeli będzie prowadzona budowa drogi, wówczas będzie to osoba popularnie zwana “drogowcem”.

Na barkach powyższej ekipy lub człowieka spoczywa również bezpieczeństwo na budowie, czyli całe BHP itd.

3. Wykonywanie nadzoru Inwestorskiego

Wykonywanie nadzoru inwestorskiego najczęściej spotykane jest w fazie budowy, choć nie zawsze.

Kim jest taka osoba?

Wyobraź sobie, że chcesz wybudować biurowiec (Ty jako inwestor). Przecież się na tym nie znasz, nie wiesz, czy fundamenty będą poprawnie wykonane, czy stropy poprawnie zazbrojone, instalacja ogrzewania czy kanalizacji starannie wykonana, instalacja gniazd wtyczkowych czy oświetlenia wykonana zgodnie z prawem! Wówczas możesz, a nawet musisz jako Inwestor powołać człowieka lub ludzi na stanowiska nadzoru Inwestorskeigo. Do takiego działania również może być zobligowany Inwestor w drodze decyzji pozwolenia na budowę. Sytuacja taka ma zazwyczaj miejsce przy dużych inwestycjach. Kim zatem jest taka osoba? Może to być osoba z taką samą wiedzą zawodową jak kierownik budowy / robót, tyle że stoi on po stronie Inwestora.

Inspektor nadzoru ma za nadrzędny cel nadzorowanie prac pod kątem prawa i interesu Inwestora. Jest on więc osoba, która wymaga od kierownika robót odpowiedniej jakości realizacji robót. Sprawdza, czy wszystko jest realizowane zgodnie ze sztuką inżynierską. To do jego zadań należy wychwytywanie wszystkich niedociągnięć na budowie. Przykładowo sprawdzanie poprawności wykonania zbrojeń, poprawności izolacji rurociągów, poprawności rozmieszczenia opraw oświetleniowych itd.

To właśnie Inwestor nadzoru umożliwia rozliczanie poszczególnych etapów inwestycji i wystawianie faktur przez firmę wykonawczą.

4. Specjalności w budownictwie

W obowiązującym aktualnie stanie prawnym możliwe jest sprawowanie samodzielnych funkcji w budownictwie w następujących specjalnościach:

• architektonicznej (popularnie zwanym architektem)
• konstrukcyjno – budowlanej (popularnie zwanym budowlańcem)
• inżynieryjnej mostowej
• inżynieryjnej drogowej (popularnie zwanym drogowcem)
• inżynieryjnej kolejowej w zakresie kolejowych obiektów budowlanych (popularnie zwany kolejarzem)
• inżynieryjnej kolejowej w zakresie sterowania ruchem kolejowym
• inżynieryjnej hydrotechnicznej
• wyburzeniowej
• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń telekomunikacyjnych
• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych (popularnie zwanym sanitarnym)
• instalacyjna w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych (popularnie zwany elektrykiem)

Żebyś miał jasność co, kto może robić. Żeby to nakreślić posłużę się naprawdę prostym językiem.

Architekt – to on czuwa nad pięknem budynku, przestrzeni wewnętrznej, kolorystyki itd.

Konstruktor (budowlaniec) – to on czuwa nad tym, aby budynek został zaprojektowany i wybudowany na tyle mocny, aby utrzymał wszystkie obciążenia.

Inżynier mostowy – to on zaprojektuje i też wybuduje wszelakie mosty.

Drogowiec – wszystkie parkingi, drogi, autostrady to właśnie ich pomysły.

Kolejarz – wszystkie tory, bocznice mogą projektować i nadzorować ich wykonanie moga tylko oni.

Sterowanie ruchem kolejowym – wszystkie semafory, oświetlenie sygnlizacyjne jest w ich papciach 🙂

Hydrotechnika – oni zaprojektują i będą nadzorować budowę wszelkich cieków wodnych, zapór, jazów itp.

Wyburzenia – jak demolka to tylko wyburzeniowcy,

Telekomunikacja – wszelkie linie światłowodowe, nadajniki, przesył danych – to ich sprawka

Sanitarni – wszelkie rury to ich naturalne środowisko, ale również kotłownie, sprężarkownie, itd.

5. Kariera w budownictwie – krok po kroku

Możliwymi ścieżkami kariery zawodowej w budownictwie, tymi związanymi z uprawnieniami budowlanymi, są te, które wymieniłem na pierwszym zdjęciu. Żebyś mógł się w którejkolwiek z nich realizować musisz wybrać konkretny kierunek studiów który pozwoli realizować precyzyjną ścieżkę kariery zawodowej. O wymaganych kierunkach studiów przeczytasz w kolejnym punkcie. Tutaj natomiast przeczytasz jak to wygląda krok po kroku.

Zacznijmy od tego, że aby zdobyć uprawnienia budowlane i móc pełnić samodzielną funkcję w budownictwie będziesz musiał odbyć stosowną praktykę.

W zależności od tego jakiego rodzaju studia kończysz, będzie to determinowało długość odbywania praktyki. Dodatkowo na długość praktyki wpłynie zakres uprawnień o jaki będziesz się ubiegać, czy będą to uprawnienia w ograniczonym zakresie, czy bez ograniczeń. Uprawnienia możesz zdobyć do:

• projektowania
• kierowania robotami budowlanymi
• projektowania i kierowania robotami budowlanymi

To czy będziesz mieć w planie zdobycie uprawnień do projektowania lub kierowania robotami lub uprawnień do projektowania i kierowania robotami również wpłynie na długość wymaganej praktyki zawodowej.

Przykłady:

Jeżeli ukończysz studia II stopnia to do projektowania bez ograniczeń będziesz musiał odbyć roczną praktykę w biurze projektowym oraz roczną praktykę na budowie.

Natomiast, gdy ukończysz studia II stopnia to do kierowania robotami bez ograniczeń będziesz musiał odbyć półtoraroczną praktykę na budowie.

Gdy będziesz mieć za sobą studia II stopnia to do projektowania i kierowania robotami bez ograniczeń będziesz musiał odbyć roczną praktykę w biurze projektowym oraz półtoraroczną praktykę na budowie.

Z praktyki wiem, że do każdego, wymaganego, roku praktyki bezpiecznym będzie jak założysz, że będziesz musiał przepracować 15 miesięcy. Wynika to między innymi z urlopów, dni wolnych w ciągu roku itd.

Domyślam się, że może się w tobie pojawić frustracja: Jak to, mam kończyć 5 letnie studia i jeszcze odbywać praktykę? BZDURA!

Otóż, nie!

Musisz mi uwierzyć na słowo, mnogość zagadnień technicznych jak i skomplikowanie procesów administracyjnych jest tak duża, że okresy praktyki wymagane prawem do tego co musisz wiedzieć by sprawnie funkcjonować są tak naprawdę…. kroplą w morzu potrzeb!

Jak to mawiał mój mentor, notabene człowiek który miał uprawnienia do projektowania z 1969 r., “Każdy inżynier powinien przeżyć jedną zimę na budowie”

Pamiętam jak szybko przekonałem się o czym on mówił 🙂 Będąc na budowie pamiętam jak zamarzły nam wodociągi stalowe. Wiesz co, wszystko było dobrze jak temperatura była ujemna 🙂 Jedynym minusem było to, że nie mieliśmy wody we wszystkich punktach., aż do czasu…. gdy temperatury powietrza podskoczyły powyżej zera 🙂 Wówczas dowiedziałem się jak szybko można zalać budynek gdy pęka rura DN80 i woda leje się pełnym strumieniem pod pełnym ciśnieniem 🙂

Jak więc rozpocząć przygodę z budownictwem?

Sugeruję Tobie, abyś już pod koniec studiów, po uzyskaniu tytułu inżyniera poszukał pracy dorywczej w biurze projektowym. Zaczniesz od prostych czynności i powoli będziesz wszystko zgłębiał. Ważna wskazówka! Rozglądnij się po rynku i poszukaj dobrego biura, gdzie będziesz mógł się czegoś nauczyć, a nie tylko składania dokumentacji 🙂

Jak uzbierasz już wymagany okres pracy w biurze projektowym, przyjdzie czas na zmianę zajęcia! Rozejrzyj się za pracą na budowie.

Możesz też obrać inną strategię, np. ukończyć studia I stopnia w trybie dziennym, rozpocząć pracę zawodową i II stopień studiów zrealizować w trybie zaocznym. Łączenie pracy i studiowania będzie dość obciążające ale progres Twojego rozwoju będzie niesamowity! Tak jakby ktoś wystrzelił Ciebie z procy.

Pamiętaj aby względnie na bieżąco kompletować dokumentację potwierdzającą odbytą praktykę, robienie tego na koniec może być trudne lub niemożliwe. Dana osoba, twój opiekun, może już nie być dostępny i część praktyki wówczas Ci przepadnie!

6. Jaki kierunek studiów wybrać?

Poniżej znajdziesz tabelę, w której precyzyjnie masz określone, co Ci umożliwi konkretny kierunek studiów. W pierwszej kolejności skup się na jej dwóch pierwszych kolumnach: Specjalność i Kierunek studiów odpowiedni dla danej specjalności. W czym jest pomocna zatem trzecia kolumna? Zróbmy więc pewne założenia: ukończysz studia z architektury – będziesz więc mógł zdobyć uprawnienia bez ograniczeń w zakresie architektury (II kolumna). Jeżeli spojrzysz teraz na III kolumnę. Mając ukończone studia z architektury będziesz mógł również uzyskać uprawnienia konstrukcyjno – budowlane w ograniczonym zakresie.

Rzecz absolutnie najważniejsza, przed wyborem studiów, kieruj się przede wszystkim swoimi własnymi zainteresowaniami!

Podsumowanie

Niech ten artykuł służy Tobie jako narzędzie, taka mapa pozwalająca na określenie ścieżki rozwoju zawodowego. Wszystko co powyżej to moje subiektywne odczucia oraz wyciąg z obowiązujących aktów prawnych. Decyzja nie jest prosta, ale świadomość dalszej możliwej kariery jest niezwykle istotna, więc życzę Ci odwagi i determinacji w rozwoju Twojej kariery w budownictwie. Być może…. do zobaczenia gdzieś przy jakiejś Inwestycji 🙂

Abyś był na bieżąco ze wszystkimi wpisami dotyczącymi projektowania oraz pracy w AutoCAD, zapisz się na newsletter. Raz w tygodniu otrzymasz ode mnie ciekawostki oraz inspirujące wskazówki jak usprawnić swoją pracę.